Szlachta ziemi sandomierskiej w średniowieczu

3. Odbudowa klucza majątkowego

W badaniach form własności musimy zdawać sobie sprawę, że nie mamy do czynienia wyłącznie z jednokierunkowym zjawiskiem rozdrabniania wsi i większych majątków. Wspomniany Dzierżkówek został ostatecznie scalony w rękach bożogrobców miechowskich. Innym przykładem może być wykupienie przez Rawiczów Słupeckich pomiędzy 1364 a 1379 rokiem Nasławic od pięciu tamtejszych dziedziców czy też przejęcie w identyczny sposób (po licznych transakcjach) połowy Goździelina przez Syrokomlów z Grocholic w I połowie XV wieku. [s. 29]

(…) Zauważamy także sekwencje rodzinne, na przykład Pełka z Włostowa, jego brat Iwan z Tudorowa i ich potomstwo; pięciu przedstawicieli Godziembów z Żurawicy; (…) Marcin, Miecław i Piotr z Grocholic (Syrokomle); (…) (Dwóch Syrokomlów z Grocholic, Jakub (w roku 1420) i Grzegorz (w 1412), jest wzmiankowany wśród asesorów radomskich, zob. ZSWS [17], nr 585 (=1729), 2003. [s. 174]

Było to możliwe (zbudowanie klucza majątkowego od podstaw, HG), w wypadku rodzin ze ścisłej elity władzy… Rodziny te budowały swoją potęgę, skupując rozdrobnione, niegdyś jednorodne klucze majątkowe od posiadaczy ich części, wywodzących się z jednego rodu. W ten sposób (…) Firlejowie (przejęli, HG) cały klucz Syrokomlów w powiecie radomskim. [s. 30]

c) Asesorzy w powiecie radomskim w latach 1411 – 1420

(…) Ogółem 96 zapisów z roczków radomskich wzmiankuje w składzie sądu 148 osób (z komornikami włącznie). Daje to w sumie 492 wystąpienia (w tym 111 odnoszących się do komorników). Pozostaje więc 379 wystąpień asesorskich, przypadających na 144 osoby.

Przynależność rodową (włącznie z komornikami) udało się ustalić w 129 wypadkach: Rawicze – 19, Awdańcy – 18, Łabędzie – 9, Jastrzębcy – 8, (…), Nałęcze, Syrokomle, Bończowie, Chorąbałowie – 3, (…) [s. 177]